In haar Conjuctuurnota 2022 bericht Fedustria dat door stijgende kosten de competitiviteit en marges voor de Belgische meubelindustrie onder druk komen te staan. Fedustria is de Belgische federatie van de textiel-, hout- en meubelindustrie. Het orgaan vertegenwoordigt in België zo’n 1.700 ondernemingen, die samen 36.000 directe banen creëren en een omzet halen van 10,9 miljard euro, waarvan ca. 70% uit export.
Filip De Jaeger van Fedustria: ”Na een goed jaar 2021 met een omzetstijging van net geen 10% startte de Belgische meubelindustrie met voorzichtig vertrouwen in het jaar 2022. Fabrikanten hielden er rekening mee dat er na de sterke vraag door investeringen in interieur/exterieur en renovatie van woningen tijdens de coronacrisis een lichte terugval zou kunnen zijn, maar werden in snelheid gepakt door de forse inflatieopstoot, de energiecrisis en de inval van Rusland in Oekraïne eind februari. Deze ontwikkelingen leidden tot ongeziene prijsstijgingen voor zo goed als alle grondstoffen en materialen, wat pas echt voor een vrije val van het consumentenvertrouwen zorgde en een rem zette op de consumptie van duurzame investeringsgoederen. De vraag naar meubelen is dan ook sinds het tweede kwartaal van dit jaar fors teruggevallen, temeer omdat consumenten hun gezinsbudget post-corona opnieuw konden besteden aan vrije tijd (o.a. horeca, reizen…) of het geld met het oog op de nakende winterperiode vaak ook steeds meer nodig hebben om de hoog-oplopende energiefacturen te betalen.”
”De meubelindustrie, en bij uitbreiding de hele maakindustrie, bevindt zich dan ook temidden van een perfecte storm: stijgende kosten voor energie, grondstoffen en personeel (door de opeenvolgende automatische loonindexeringen) bij een terugvallende vraag zetten de marges en competitiviteit heel sterk onder druk en creëren heel wat onzekerheid over wat 2023 zal brengen. In het eerste semester van 2022 bedroeg de omzet van de Belgische meubelindustrie 1.190,5 miljoen euro, een stijging met 2,9% in vergelijking met het eerste semester van 2021. Tijdens dezelfde periode stegen de afzetprijzen echter met 15,7%, waardoor we in reële termen (volume) een de facto omzetdaling van 13% noteren. In 2021 steeg de omzet in vergelijking met 2020 nog met 9,9%. Deze prijsstijgingen zijn terug te voeren op de gestegen grondstof-, materiaal-, energie- en loonkosten, mee aangevuurd door de hoge inflatie en de oorlog in Oekraïne. Kantoor- en winkelmeubelen kenden een markante omzetstijging, zowel in 2021 als in het eerste semester van 2022. Woonmeubilair kende met een plus van net geen 15% een goed jaar 2021, maar de activiteit viel in de eerste helft 2022 toch wat terug tot een bescheiden omzetstijging van 1,9%. Keukenmeubelen blijven populair en volumes konden op peil worden gehouden. Een opvallende vaststelling is de terugval bij matrassen en bedbodems, zowel in 2021 als in de eerste helft van 2022, althans volgens de officiële statistieken.”
Investeringen en bezettingsgraad van de productiecapaciteit
Tijdens het eerste semester van 2022 investeerde de Belgische meubelindustrie 37,5 miljoen euro, een daling met 1,3% in vergelijking met dezelfde periode in 2021. In 2021 werd in totaal 74,5 miljoen euro geïnvesteerd en bleeft het investeringsvolume in vergelijking met het voorgaande jaar op peil. De subsector van de matrassen en bedbodems kende op vlak van investeringen een inhaalbeweging in de eerste helft van 2022. Op 6 maanden tijd werd reeds meer dan 75% van het investeringsvolume van 2021 bereikt. De investeringsbereidheid in de deelsector van de keukenmeubelen blijft zwak (-4,9% in het eerste semester van 2022 ten opzichte van dezelfde periode vorig jaar).
Consumentenvertrouwen bereikt historisch dieptepunt
Het vertrouwen van de Belgische en de Europese consument is in september 2022 tot een historisch dieptepunt gezakt. ”De fors gestegen inflatie, de hoogoplopende energieprijzen en de aanhoudende onzekerheid door de oorlog in Oekraïne zijn daar zeker niet vreemd aan. De consument houdt daardoor echter wel de vinger op de knip en neemt een afwachtende houding aan voor wat betreft de aankoop van meubelen en interieurinrichting. De gevolgen voor de markt laten zich makkelijk raden.”
Dalend bestellingsniveau in de meubelhandel
Volgens de maandelijkse enquête van de Nationale Bank van België daalden de ontvangen bestellingen in de Belgische meubelhandel tijdens de eerste 8 maanden van 2022 gecumuleerd met 4,3%. Enkel in januari en april konden nog positieve cijfers worden opgetekend. Ook de zomersolden verliepen eerder negatief. Dit is allicht te wijten aan de energiecrisis en de onzekerheid door de oorlog in Oekraïne, maar evenzeer aan een veranderd uitgavenpatroon na de beëindiging van de coronamaatregelen.
Buitenlandse handel: invoer daalt, uitvoer stabiliseert
In de eerste helft van 2022 steeg de uitvoer van Belgische meubelen (inclusief doorvoer) in waarde met 1% in vergelijking met de eerste helft van 2021. Rekening houdend met de kostprijsstijging betekent dit echter wel een daling in volume. Er werd voor net geen 870 miljoen euro aan meubelen geëxporteerd, waarbij Frankrijk nog altijd de belangrijkste uitvoermarkt voor Belgische meubelen is en een stijging met 8,5% liet optekenen. De uitvoer naar Nederland daalde met 0,9% en die naar Duitsland met 2,8%.
Binnen de EU werd Spanje de 4de exportmarkt. In lijn met de daling van de vraag daalde de waarde van de invoer van meubelen met 5,2% globaal, de invoer vanuit andere landen uit de Europese Unie zelfs met 18,5%. China (+14,4%), Indonesië (+51,2) en Vietnam (+57%) verhoogden hun belang op de Belgische meubelmarkt. De daling van containerprijzen en het opheffen van coronabeperkingen kunnen hierin zeker een rol hebben gespeeld, maar ook in 2021 nam de invoer uit deze landen reeds toe.
Vooruitzichten: verwachte verzwakking van de economische activiteit in 2022 en 2023
”De verderzetting van het economisch herstel na de coronacrisis werd in het voorjaar van 2022 volledig de kop ingedrukt. De Russische invasie in Oekraïne heeft geleid tot een nooit geziene explosie van de energieprijzen in de EU, met daarbij opnieuw verstoringen in de aanvoerlijnen van grondstoffen en materialen. De hoge grondstoffen- en energieprijzen, alsook de snel toenemende loonkosten wegens de voorthollende inflatie, wegen op de economische activiteit.”
De verwachte economische terugval in de EU, evenals de dalende conjunctuur in de bouwsector, hebben een sterk negatieve impact op de meubelindustrie. Daarenboven vermindert de westerse consument zijn uitgaven omdat te veel koopkracht wegvloeit naar de dure energierekening. ”Volgens de vooruitzichten van het Federaal Planbureau (perscommuniqué van 8 september 2022) zou de Belgische economie in 2022 met 2,6% groeien en slechts met 0,5% in 2023. Door de galopperende inflatie zal de economische groei stilvallen in het vierde kwartaal van 2022 en in het eerste kwartaal van 2023. In de EU, de belangrijkste exportzone voor de meubelindustrie, zou de economische groei in 2022 2,7% bedragen. In 2023 zou de EU-economie naar verwachting met 1,5% groeien (EU-Economische vooruitzichten zomer 2022).”
De verwachte verzwakking van de economische activiteit in 2022 en in 2023 in België en de EU maakt volgens Fedustria dat de vooruitzichten voor een toename van de activiteit in de meubelindustrie heel somber zijn.
