In het vierde kwartaal steeg de omzet in de foodsector met ruim 5 procent vergeleken met een jaar eerder. Zowel supermarkten als voedingsspeciaalzaken – zoals kaaswinkels en slagerijen – behaalden een hogere omzet. Voor beide branches gold dat de hoeveelheid verkochte producten wel afnam. Voedingsspeciaalzaken verkochten ruim 2 procent minder dan in vierde kwartaal een jaar eerder. Bij supermarkten was dat bijna 1 procent minder.
In de non-foodsector nam de omzet met 2 procent toe vergeleken met het vierde kwartaal van 2022. Wel werd er minder verkocht (-0,4 procent). Vooral winkels in recreatieartikelen zoals boeken of sportartikelen en winkels in consumentenelektronica en witgoed verkochten minder. Kledingwinkels verkochten ruim 3 procent meer dan in dezelfde periode een jaar eerder. Drogisterijen verkochten ruim 1 procent meer. De omzet van Meubelen en woninginrichters steeg met 0,2 procent ten opzichte van dezelfde periode in 2022. Het volume zakte met -1,4%.
In het vierde kwartaal nam de online omzet van detailhandelaren toe met 1,3 procent vergeleken met dezelfde periode een jaar eerder. Bij winkels die alleen online verkopen groeide de omzet in het vierde kwartaal van 2023 met ruim 4 procent. Bij detaillisten die zowel online verkopen als via een fysieke winkel, ook wel multichannelers genoemd, nam de online omzet met bijna 3 procent af.
In het vierde kwartaal zijn 117 bedrijven in de detailhandel failliet verklaard. Het aantal faillissementen onder detaillisten nam met ruim 80 procent toe vergeleken met het vierde kwartaal van 2022. Toen werden 64 faillissementen uitgesproken. Van alle uitgesproken faillissementen in het vierde kwartaal was 13 procent een bedrijf in de detailhandel. Niet eerder in de periode 2018 – 2023 was dit aandeel zo groot.
In het vierde kwartaal waren er bijna 166 duizend bedrijven in de detailhandel (exclusief tankstations en apotheken). Dat is 7,3 procent van alle Nederlandse bedrijven. Bijna 7 op de 10 detailhandelaren was een bedrijf met één werkzame persoon.
Aan het begin van het eerste kwartaal van 2024 oordeelden meer detailhandelaren negatief over het economisch klimaat in de komende drie maanden. Per saldo ruim 8 procent van de ondernemers verwachtte een verslechtering. In het derde kwartaal was dit per saldo nog ruim 4 procent. Detailhandelaren waren daarmee iets pessimistischer dan gemiddeld. Per saldo 7 procent van alle ondernemers in Nederland is negatief gestemd over het economisch klimaat in de komende drie maanden.
