Zoals we allemaal weten inmiddels is het nadeel van de recordomzet in de woonbranche de transportcrisis vanuit met name het verre oosten. Er is heel veel vraag naar containers, de wachttijd is enorm lang. Aanvankelijk hoopte men dat het grootschalig vaccineren van de wereldbevolking lucht zou geven aan de transportcrisis omdat consumenten meer zouden gaan reizen en minder spullen zouden kopen (plus dat fabrikanten hun medewerkers weer allemaal terug zouden hebben) maar dit is vooralsnog niet het geval. Experts zeggen nu dat het tenminste tot het eerste kwartaal van 2022 gaat duren voordat de levertijden zich zullen stabiliseren.
Waarom is dit zo? Allereerst neemt de vraag naar goederen niet af, blijft het containertekort aanhouden en zijn de havens propvol. De verwachting was, nogmaals, dat mensen minder zouden bestellen maar dit is dus niet het geval. Pas wanneer de vraag terugvalt naar een niveau van voor de pandemie zijn er weer voldoende containers beschikbaar en kan er weer normaal gevaren worden waardoor de opstopping van stilliggende schepen in de havens (of op zee, net buiten de territoriale wateren om kostbare havengelden te voorkomen) stopt. De foto’s hieronder zijn van het Havenbedrijf Rotterdam (de onderste is van fotograaf Ries van Wendel de Joode).
Waarom zijn er zo weinig containers in omloop? De oorzaak ligt in 2019 met het handelsconflict tussen de Verenigde Staten en China. Hierdoor verliep de wereldhandel stroef en werden er simpelweg veel minder nieuwe containers gebouwd. Er was nu eenmaal minder vraag naar containers. Toen werd het 2020, sloeg de pandemie toe en schoot de vraag naar producten, en dus containers, omhoog. Maar de productie van nieuwe exemplaren was door de containerfabrikanten juist vooruitgeschoven naar de tweede helft van 2020. Dus gierden de prijzen voor de bestaande containers uit de bocht, soms tot tien keer de normale prijs. Dit leidde niet zelden tot noodgedwongen doorberekenen van deze stijging naar de (eind)klant.
Om aan de gigantische vraag te kunnen voldoen heeft een extra uitdaging zich aangediend, waarvan we dit jaar een bekend voorbeeld zagen met de vastgelopen Ever Given in het Suezkanaal: steeds grotere schepen worden ingezet om zoveel mogelijk containers te verschepen, maar de infrastructuur (of dit nu waterwegen of havens zijn) is daar vaak niet op ingesteld. Schepen komen vast te zitten of kunnen niet afmeren omdat de havens deze varende reuzen niet aankunnen. Allianz Global Corporate & Specialty heeft berekend dat schepen in de afgelopen 50 jaar maar liefst 1500 procent groter zijn geworden, met de grootste stijging in omvang (een verdubbeling) gedurende de afgelopen 10 jaar.
Havens zijn in sommige gevallen gestart met uitbaggeren en het renoveren van kades om grotere schepen te kunnen ontvangen, maar dit brengt hoge kosten met zich mee. Het aanpassen van het Panamakanaal in 2016 kostte bijvoorbeeld meer dan 5 miljard dollar. Plus dit zijn ingrepen die ook veel tijd kosten, en tijd is juist de grote vijand in de transportwereld van dit moment. Zelfs wanneer de vraag en het aanbod aan containers terugkeren naar het niveau van voor de pandemie zijn veel havens nog als een website die in de lucht maar nog niet af is: Under Construction.
Uiteindelijk zal de crisis wel opgelost worden, zoals altijd, zeker wanneer de vraag naar goederen gaat dalen (en dit gaat hoe dan ook gebeuren). Maar uit de verwachting van experts dat de situatie genormaliseerd zal zijn in het voorjaar van 2022 spreekt vooral hoop en geen rotsvast vertrouwen. Nog meer geduld bij iedereen in de keten, van producent tot transporteur tot retailer tot consument, is de enige oplossing voor nu. We hebben dit nog nooit eerder meegemaakt op deze schaal en hopelijk maken we een crisis als deze ook nooit meer mee.
