Het jaar 2023 bracht aanzienlijke schommelingen in het Nederlandse retaillandschap, getekend door het faillissement van prominente ketens als BigBazar, Perry Sport en BCC. Ondanks een aanvankelijke stabiliteit in leegstand, steeg deze tot 6,2% in het laatste kwartaal. Achter deze cijfers schuilt een verhaal van afnemende actieve retailers, met de detailhandel als koploper in de daling. Opvallend is dat de impact van faillissementen beperkt bleek, met andere redenen zoals ondernemers die stoppen vanwege uiteenlopende factoren. Dit artikel duikt dieper in deze ontwikkelingen en onthult de veelzijdige dynamiek die het retaillandschap in 2023 kenmerkte.

Leegstand neemt toe ondanks stabiele periode

Het jaar 2023 bleek een turbulent jaar voor de retail, gekenmerkt door de faillissementen van bekende ketens als BigBazar, Perry Sport en BCC. Ondanks deze golf van faillissementen bleef de leegstand lange tijd stabiel op 6% van het aantal winkelpanden. Pas in het laatste kwartaal nam deze toe tot 6,2%, aldus Gertjan Slob van Locatus.

Afname in actieve retailers

Een opvallende reden achter deze stijging is de sterke afname van het aantal actieve retailers. In totaal daalde dit aantal met bijna 3.000 ondernemers, van 199.325 naar 196.374. Met name de detailhandel zag de grootste daling, waar het aantal ondernemers met ruim 2.000 afnam. Ook in de horeca was een afname merkbaar, na een eerdere daling in 2022 zette deze trend door in 2023.

Faillissementen en hun beperkte invloed

Ondanks het opvallende aantal faillissementen, zoals die van 10 grote retailketens waaronder Aktiesport, BCC en Perry, zorgen deze maar beperkt voor de afname van actieve retailers. Van de bijna 3.000 bedrijfsbeëindigingen in 2023 werden slechts 252 (10%) veroorzaakt door het faillissement van grote retailers. Enkele ketens maakten een doorstart, waardoor niet alle 394 winkels sloten.

Meer redenen om te stoppen

Meer dan de helft van de stopzettingen had een andere oorzaak dan faillissement. Belangrijkste redenen zijn het stopzetten van slecht lopende ondernemingen voordat een faillissement dreigt en het feit dat veel ondernemers een hoge leeftijd hebben zonder een opvolger. De hoge gemiddelde leeftijd van ondernemers, waarbij 60% van de zelfstandige ondernemers ouder is dan 55 jaar, zal naar verwachting blijven zorgen voor het stopzetten van winkels in de komende jaren.