Locatus is een databank over het veranderende winkellandschap. De data die zij verzamelen bestaat uit informatie over winkels, winkelgebieden en winkelpassanten. Hun nieuwste onderzoek gaat over de winkelleegstand. Na een aantal jaren van dalende leegstand is vorig jaar de leegstand voor het eerst sinds 2015 weer opgelopen.
Begin 2019 stond 6,7% van de winkelmeters leeg, eind van het jaar was dat 7,7%.Dit komt deels door sluiting van Hudson’s Bay. De sluiting van deze filialen zorgde voor 0,2% extra leegstand. De 7,7% die vorig jaar is gemeten gaat alleen over de winkelleegstand (detailhandel). Wanneer we kijken naar de totale retailvoorraad (inclusief horeca en diensten) bedraagt het 8,0%, vermeldt Locatus.
Er zijn meerdere oorzaken aan te wijzen voor de toenemende leegstand, vermeldt Locatus. Een hiervan is het aantal winkels dat nog verder is afgenomen. Vorig jaar sloten 2.767 winkels hun deuren. Op een totaal van 90.000 winkels betekent dit dat vorig jaar 3% van de winkels is gesloten. Daarnaast stagneert de opname van winkelpanden door horeca. De afgelopen jaren werden er jaarlijks zo’n 700 panden gevuld met horeca. In 2019 waren dit er met 239 fors minder. De ombouw van panden tot o.a. woningen is ook gestagneerd. In 2019 verdween slechts de helft van het aantal panden uit de retail voorraad. Deze panden werden omgebouwd tot bijvoorbeeld een woning of kantoor. Vorig jaar hebben dus fors minder leegstaande panden een andere functie gekregen dan in voorgaande jaren.
Het zijn natuurlijk vooral de faillissementen die het nieuws halen en zorgen voor het beeld van een slecht presenterende winkelmarkt. Faillissementen zijn echter maar een klein deel van de oorzaak van het afnemende aantal winkels. Alle faillissementen van winkelketens vorig jaar hebben gezorgd voor de sluiting van ruim 500 winkels in 2019. Dat is minder dan 20% van het totaal aantal sluitingen van winkels (2.767) dat vorig jaar plaatsvond. Ook hebben veel winkelketens vorig jaar kritisch naar hun winkelvoorraad gekeken en sommige hebben een deel van hun winkels gesloten. Hierdoor verdwenen ongeveer 300 winkels. Het grootste aandeel sluitingen, kwam van zelfstandigen. Vorig jaar hebben 2.000 zelfstandige winkeliers hun winkel gesloten, vermeldt Locatus.
In verschillende provincies heeft de leegstand zich wisselend ontwikkeld. In elke provincie – behalve Flevoland – steeg de leegstand. De mate waarin de leegstand steeg verschilt echter sterk. Limburg heeft al jaren de hoogste leegstand met 11.4%, maar het verschil met nummer twee (Overijssel met 8,5%) is vorig jaar nog verder toegenomen, vermeldt Locatus.
De eerste faillissementen van 2020 zijn al naar buiten gekomen, Dakota&Co en Didi zijn begin dit jaar failliet gegaan. De onzekerheid in de winkelmarkt gaat dus door. De ombouw van leegstaande winkels lijkt te stagneren en zonder actiever beleid zal dit niet aantrekken. De komende periode zien wij de leegstand dus verder oplopen, aldus Locatus.
