Kan een uitvergrote strandstoel beschermd zijn door auteursrecht? Recent werd deze vraag voorgelegd aan de rechter. Het gaat om een ontwerp van Studio IDM, werkzaam op het gebied van architectuur, industriële vormgeving en ruimtelijk ontwerp.

Het is dé klassieke strandstoel, maar dan in de afmetingen van maar liefst 5,5 meter breed en 3,5 meter hoog. Verschil met de klassieke strandstoel is dus niet alleen de grootte maar ook dat deze extreem breed
is, dus voor veel personen. Studio IDM verhuurt deze StrandstoelXXL voor festivals en andere evenementen
voor € 1.000 per dag.

Je Zusje houdt zich bezig met de organisatie van evenementen. Een evenement dat door dit bedrijf wordt
georganiseerd, is het Reggae Rotterdam Festival. De productiemanager van Je Zusje vraagt een offerte aan
voor de huur van een Strandstoel XXL voor dit festival. De strandstoel wordt echter niet gehuurd.

Na het festival verschijnen foto’s met toch zo’n grote en brede strandstoel op het terrein van het festival. Studio IDM pikt dit niet en spreekt Je Zusje aan op grond van inbreuk op haar auteursrecht en slaafse nabootsing van de stoel. Je Zusje is het er niet mee eens en zegt dat een andere constructie is gebruikt en dat de stoel ook een ander formaat heeft. Daarnaast is er gebruik gemaakt van een bloemetjesmotief in plaats van het klassieke streepjespatroon en heeft de stoel een andere naam gekregen. Verder was de stoel niet voor commerciële doeleinden bedoeld, zodat er geen sprake is van inbreuk.

Strandstoel beschermt door auteursrecht?
De rechter beoordeelt eerst of StrandstoelXXL wel beschermd kan zijn door auteursrecht. Hiervoor is vereist dat de stoel een eigen, oorspronkelijk karakter heeft en het persoonlijk stempel van de maker draagt. De stoel mag niet ontleend zijn aan een andere al bestaande stoel. Je Zusje meent dat dit wel het geval is en verwijst naar twee andere grote strandstoelen die kennelijk op de markt zijn. De rechter gaat hier niet in mee, omdat bij deze twee strandstoelen de oorspronkelijke verhoudingen van een gewone strandstoel zijn gebleven. Zowel de hoogte, lengte en eveneens de breedte zijn in gelijke mate ‘vergroot’ ten opzichte van de gewone maat strandstoel. Dit terwijl de oorspronkelijke verhoudingen bij de StrandstoelXXL juist compleet zijn losgelaten. Een belangrijk, zo niet het belangrijkste, kenmerk van de StrandstoelXXL is namelijk de enorme breedte. De rechter bepaalt daarom dat de StrandstoelXXL een werk in de zin van de Auteurswet is.

Vervolgens kijkt de rechter of Je Zusje door het gebruik van de strandstoel op het Reggae Rotterdam Festival inbreuk heeft gemaakt op het auteursrecht van Studio IDM. Daarvan is sprake als er genoeg overeenstemming bestaat tussen het auteursrechtelijk beschermde werk, de StrandstoelXXL, en het mogelijk inbreukmakende werk, de strandstoel van Je Zusje. Hierbij is het van belang dat de totaalindrukken met elkaar worden vergeleken en dat deze te weinig verschil vertonen.

Je Zusje voert aan dat zij voor een minder standaard motief op de stof heeft gekozen (bloemen motief) en
gekozen heeft voor een andere constructie. Daarmee zou ze eigen creatieve keuzes hebben gemaakt. De rechter gaat hier niet in mee. De totaalindrukken stemmen vooral overeen door de overeenkomstige breedte van beide strandstoelen. Dit kenmerk zorgt voor het bijzondere karakter van StrandstoelXXL. Dat de constructie verschillend is, valt nauwelijks op en zorgt er niet voor dat de strandstoel een totaal ander uiterlijk krijgt. Het gebruik van een ander motief op de stof is wel een duidelijk verschil, maar vormt geen bepalend element voor de vormgeving van de stoel. Kortom, de strandstoel van Je Zusje is geen zelfstandig nieuw en oorspronkelijk werk en maakt dus inbreuk op het auteursrecht van Studio IDM.

Uit deze zaak blijkt dat het niet altijd uitmaakt of er zichtbare verschillen zijn waar te nemen. Als er, zoals
in deze zaak, sprake is van ‘een in het oog springende gelijkenis’ kan er al auteursrechtinbreuk zijn. Eventuele verschillen vallen daarbij in het niet.

Ruby Nefkens

14 juli 2020

Dit artikel stond in editie 13 van Interior Business Magazine.. Hierin kunt u nog veel meer interessante artikelen lezen.